ความรู้เกี่ยวกับดาวเทียม

         ดาวเทียมคืออุปกรณ์ที่มนุษย์สร้างขึ้นและส่งขึ้นสู่วงโคจรรอบโลก ดาวเทียมดวงแรกของโลกชื่อ Sputnik 1 สร้างโดยสหภาพโซเวียดถูกส่งขึ้นไปปี 1957 ตั้งแต่นั้นมามีดาวเทียมอีกเกือบหนึ่งหมื่นดวงจากหลายสิบประเทศถูกสร้างขึ้น ปัจจุบันมีดาวเทียมประมาณห้าพันดวงที่อยู่ในวงโคจร ในจำนวนนั้นประมาณสองพันดวงยังทำงานอยู่ ในขณะที่ส่วนที่เหลืออยู่ในวงโคจรโดยไม่มีประโยชน์และกลายเป็นเศษขยะอยู่ในอวกาศ

         ดาวเทียมถูกสร้างขึ้นมาเพื่อวัตถุประสงค์หลายประการ ใช้ในการสร้างแผนที่ดาวและแผนที่ของพื้นผิวดาวเคราะห์และยังถ่ายภาพดาวเคราะห์ที่พวกมันได้รับการวางตำแหน่งไว้ หน้าที่โดยทั่วไป ได้แก่ ดาวเทียมสังเกตการทางทหารและพลเรือน ดาวเทียมสื่อสาร ดาวเทียมนำทาง ดาวเทียมตรวจอากาศและกล้องโทรทรรศน์อวกาศ สถานีอวกาศและยานอวกาศของมนุษย์ที่อยู่ในวงโคจรก็ถือเป็นดาวเทียมเช่นกัน

         ดาวเทียมสามารถทำงานได้ด้วยตัวเองหรือเป็นส่วนหนึ่งของระบบขนาดใหญ่ที่เป็นที่รวมตัวของดาวเทียมหรือกลุ่มดาวบริวาร

         ดาวเทียมถูกส่งขึ้นสู่วงโคจรโดยจรวดซึ่งโดยปกติแล้วมันจะถูกปล่อยออกจากฐานยิงบนพื้นโลก บางส่วนถูกปล่อยในทะเลจากเรือดำน้ำหรือจากฐานยิงบนเรือเดินสมุทรหรือจากบนเครื่องบิน

         ดาวเทียมถูกควบคุมด้วยคอมพิวเตอร์โดยทำงานร่วมกับระบบของตัวเอง ระบบต่างๆของดาวเทียมทำงานร่วมกัน เช่น การผลิตกระแสไฟฟ้า การควบคุมความร้อน ระบบการวัดระยะ ระบบการควบคุมทัศนวิสัย เครื่องมือทางวิทยาศาสตร์และการสื่อสารเป็นต้น

บริการของดาวเทียม

บริการของดาวเทียมที่ไม่ใช่ทางทหาร มีสามประเภท คือ

         บริการดาวเทียมคงที่ รองรับงานการส่งข้อมูลเสียง ข้อมูลและวิดีโอในทุกประเทศและทวีประหว่างบางจุดบนพื้นผิวโลก

         บริการดาวเทียมเคลื่อนที่ ช่วยเชื่อมต่อพื้นที่ห่างไกล เช่น ยานพาหนะ เรือเดินสมุทร ผู้คนและเครื่องบินไปยังส่วนอื่น ๆ ของโลก รวมทั้งสื่อสารเคลื่อนที่หรืออยู่กับที่นอกเหนือจากการทำหน้าที่เป็นระบบนำทาง

         บริการดาวเทียมวิจัยทางวิทยาศาสตร์ ทั้งเชิงพาณิชย์และไม่ใช่เชิงพาณิชย์ ให้ข้อมูลทางอุตุนิยมวิทยา ข้อมูลการสำรวจทางบก เช่นการสำรวจระยะไกล วิทยุสมัครเล่น  และการใช้งานวิจัยทางวิทยาศาสตร์อื่น ๆ เช่น วิทยาศาสตร์พื้นพิภพ วิทยาศาสตร์ทางทะเลและการวิจัยในชั้นบรรยากาศ

ประเภทของดาวเทียม

ดาวเทียมแบ่งตามรัศมีวงโคจรเป็น ดาวเทียมวงโคจรต่ำ (Low Earth Orbit) มีรัศมีประมาณสองพันกิโลเมตรจากพื้นโลก วงโคจรกลาง (Medium Earth Orbit) มีรัศมีประมาณสองหมื่นกิโลเมตรจากพื้นโลก และวงโคจรดาวค้างฟ้า (Geostationary) หรือดาวเทียมประจำที่มีรัศมีประมาณสามหมื่นหกพันกิโลเมตรจากพื้นโลก

ดาวเทียมทางดาราศาสตร์เป็นดาวเทียมที่ใช้สำหรับสังเกตการณ์ดาวเคราะห์ที่อยู่ห่างไกลดาราจักรและวัตถุนอกโลกอื่นๆ

ดาวเทียมทางชีววิทยาเป็นดาวเทียมที่ออกแบบมาเพื่อนำสิ่งมีชีวิตโดยทั่วไปสำหรับการทดลองทางวิทยาศาสตร์

ดาวเทียมสื่อสาร เป็นดาวเทียมที่ประจำการอยู่ในอวกาศเพื่อวัตถุประสงค์ในการสื่อสารโทรคมนาคม ดาวเทียมสื่อสารสมัยใหม่มักใช้วงโคจรแบบ Geosynchronous และ Low Earth orbits

ดาวเทียมสังเกตการโลก เป็นดาวเทียมที่มีไว้สำหรับการใช้งานที่ไม่ใช่ทางทหารเช่น การตรวจสอบสิ่งแวดล้อมอุตุนิยม วิทยาการสร้างแผนที่เป็นต้น

ดาวเทียมเดินเรือ เป็นดาวเทียมที่ใช้สัญญาณเวลาวิทยุที่ส่งไปเพื่อให้เครื่องรับโทรศัพท์เคลื่อนที่บนพื้นดินสามารถระบุตำแหน่งที่แน่นอนได้ เส้นสายตาที่ค่อนข้างชัดเจนระหว่างดาวเทียมและเครื่องรับบนพื้นรวมกับอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ที่ปรับปรุงตลอดเวลาทำให้ระบบนำทางด้วยดาวเทียมสามารถวัดตำแหน่งด้วยความแม่นยำตามเวลาจริง

ดาวเทียมนักฆ่า เป็นดาวเทียมที่ออกแบบมาเพื่อทำลายหัวรบของศัตรูดาวเทียมและวัตถุอื่น ๆ ในอวกาศ

ยานอวกาศ เป็นดาวเทียมขนาดใหญ่ที่สามารถนำมนุษย์เข้าสู่วงโคจรสามารถเดินทางไกลออกไป และส่งกลับมายังโลกได้ ยานอวกาศรวมถึงเครื่องบินอวกาศที่ใช้ซ้ำได้ มีสิ่งอำนวยความสะดวกในการขับเคลื่อนหรือลงจอดที่สำคัญ สามารถใช้เป็นพาหนะไปและกลับจากสถานีอวกาสได้

ดาวเทียมจิ๋ว เป็นดาวเทียมที่มีน้ำหนักน้อยและมีขนาดเล็ก มีการจำแนกประเภทใหม่ใช้ในการจัดหมวดหมู่ดาวเทียมเหล่านี้ตามน้ำหนัก มินิแซทเทลไลท์ (500–1000 กก.),            ไมโครแซทเทลไลท์ (ต่ำกว่า 100 กก.), นาโนแซทเทลไลท์ (ต่ำกว่า 10 กก.)

ดาวเทียมลาดตระเวน คือดาวเทียมสังเกตการโลกหรือดาวเทียมสื่อสารที่ติดตั้งสำหรับการใช้งานทางทหารหรือข่าวกรอง ไม่ค่อยมีใครรู้เกี่ยวกับพลังเต็มที่ของดาวเทียมเหล่านี้เนื่องจากรัฐบาลที่ดำเนินการกับดาวเทียมเหล่านี้มักจะเก็บข้อมูลเกี่ยวกับดาวเทียมลาดตระเวนของตนไว้เป็นความลับ

ดาวเทียมกู้คืน เป็นดาวเทียมที่ให้การกู้คืนของการลาดตระเวนทางชีวภาพการผลิตอวกาศและน้ำหนักบรรทุกอื่น ๆ จากวงโคจรมายังโลก

ดาวเทียมพลังงานแสงอาทิตย์ในอวกาศ เป็นดาวเทียมที่นำใช้รวบรวมพลังงานจากแสงอาทิตย์และส่งไปใช้บนโลกหรือที่อื่น ๆ

ดาวเทียมโยง เป็นดาวเทียมที่เชื่อมต่อกับดาวเทียมดวงอื่นด้วยสายเคเบิล

ดาวเทียมตรวจอากาศ เป็นดาวเทียมที่ใช้เพื่อตรวจสอบสภาพอากาศ

อายุการใช้งานของดาวเทียม

         ดาวเทียมมีอายุการทำงานโดยปกติประมาณ 3 หรือ 4 ปี ผู้ให้บริการดาวเทียมมีทางเลือกในการยกเลิกการโคจรของดาวเทียมออกจากวงโคจรปัจจุบันหรือย้ายดาวเทียมไปยังวงโคจรสุสาน ในอดีตเนื่องจากข้อจำกัดด้านงบประมาณในช่วงเริ่มต้นของภารกิจ ดาวเทียมจึงไม่ค่อยได้รับการออกแบบมาให้หยุดการโคจร

         ในอดีตเมื่อหมดอายุการใช้งาน ดาวเทียมส่วนใหญ่จะถูกทิ้งไว้ในวงโคจรปัจจุบันหรือย้ายไปที่วงโคจรสุสาน ในปี 2002 FCC (Federal Communications Commission) กำหนดให้ดาวเทียมค้างฟ้า (Geostationary) ทุกดวง ก่อนที่จะถูกส่งขึ้นไปต้องยินยอมที่จะย้ายไปยังวงโคจรสุสานเมื่อสิ้นสุดอายุการใช้งาน

เครดิตภาพ TechOffside, TechTalkThai, TOT

#ดาวเทียม #ดาวเทียมทำอะไรได้บ้าง #เทคโนโลยีน่ารู้